PROGRAMLAMA SÖZLÜĞÜ
AÇIKLAMA
Bu sayfada programlama dünyasında geçen çeşitli terimlerin ve kavramların Türkçe ve İngilizce karşılıklarını ve anlamlarını bulabilirsiniz. Ayrıca çeşitli kısaltmaların açılımlarını ve ne anlama geldiklerini de bulabilirsiniz. Terimin, kavramın veya kısaltmanın site içerisindeki makalelerde nasıl kullanılacağına dair bilgiyi de yanlarında bulabilirsiniz.
A
- ANSI (Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü)
- İngilizce: American National Standards Institute
Tercih Edilen Kullanım: ANSI
Açıklama: ABD’de endüstriyel standartları hazırlayan ve yayınlayan özel bir şirkettir. 14 Mayıs 1918 yılında kurulmuş ve günümüzde hala faliyetlerini sürdürmektedir.
- Amaç Kod
- İngilizce: Object Code
Tercih Edilen Kullanım: object code
Açıklama: Programın tamamına henüz bağlanmamış olan makine kodu parçasıdır.
- Assembly Dili
- İngilizce: Assembly Language
Tercih Edilen Kullanım: assembly dili
Açıklama: İşlemci mimarisi ile kullanılan işletim sistemine göre değişen ve makine dilinin daha okunabilir haline karşılık gelen dillerdir.
C
- C Standart Kütüphanesi
- İngilizce: C Standard Library
Tercih Edilen Kullanım: C Standard Library
Açıklama: C dilini yazan kişiler tarafından oluşturulan ve genel amaçlı birçok fonksiyon ve tür içeren C kütüphanesine verilen addır.
D
- Derleme
- İngilizce: Compile
Tercih Edilen Kullanım: derleme
Açıklama: Kaynak kodu amaç koda dönüştürme aşamasını belirten bir kavramdır.
- Derleyici
- İngilizce: Compiler
Tercih Edilen Kullanım: derleyici
Açıklama: Yüksek seviylei dilleri assembly diline veya doğrudan makine diline dönüştüren programlardır.
- Dosya Uzantısı
- Diğer: Uzantı
İngilizce: File Extension
Tercih Edilen Kullanım: dosya uzantısı, uzantı
Açıklama: İşletim sistemlerinde dosya türlerini birbirinden ayırmak için kullanılan ve dosya isimlerine getirilen son eklere verilen isimdir. Örneğin Windows işletim sisteminde dosya isminin sonuna gelen “.exe” ile, dosyanın çalıştırılabilir bir dosya olduğu anlaşılır.
G
- Gömülü C
- İngilizce: Embedded C
Tercih Edilen Kullanım: Embedded C
Açıklama: C programlama dili için C Standartlar Komitesi tarafından farklı gömülü sistemlerde ortaya çıkan sorunlara çözüm sağlamak amacıyla C diline eklenen eklentileri belirten bir standarttır.
I
- IDE (Tümleşik Geliştirme Ortamı)
- İngilizce: Integrated Development Environment
Tercih Edilen Kullanım: IDE
Açıklama: Programlama ve benzeri işler için geliştirilmiş olan metin editörlerini belirtmektedir. Örneğin sıradan metin editörlerinin içerisine herhangi bir programlama dilini derlemek veya bağlamak için bir araç bulunmamaktadır. Fakat IDE’lerin içerisine bu araçlar eklenebilir ve çok daha kolay geliştirme imkanı sunarlar.
- IEEE (Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)
- İngilizce: The Institute of Electrical and Electronics Engineers
Tercih Edilen Kullanım: IEEE
Açıklama: Elektrik, elektronik, otomasyon, telekomünikasyon ve daha birçok alanda mühendislik teori ve uygulamaları için çalışan ve çeşitli standartlar hazırlayan kâr amacı gütmeyen kuruluştur.
- ISO (Uluslararası Standartlar Teşkilatı)
- İngilizce: International Organization for Standardization
Tercih Edilen Kullanım: ISO
Açıklama: Elektrik ve elektronik mühendisliği konuları başta olmak üzere pek çok teknik ve teknik olmayan konuda uluslararası standartlar yayınlar. Resmi olarak 23 Şubat 1947’de İsviçre’nin Cenevre şehrinde kurulmuştur.
- İşlem Kodu
- İngilizce: Opcode
Tercih Edilen Kullanım: işlem kodu
Açıklama: Bir assembly dili komutunda yapılacak olan işlemin ne olduğunu bildiren kısma denir.
K
- Kaynak Kod
- İngilizce: Source Code
Tercih Edilen Kullanım: kaynak kod
Açıklama: Henüz derlenmemiş olan program koduna verilen addır.
M
- Makine Dili
- Diğer: Makine Kodu
İngilizce: Machine Language, Machine Code
Tercih Edilen Kullanım: makine dili
Açıklama: İşlemcide işlenecek olan kodların sayısal olarak karşılığına verilen addır. Sadece 1 ve 0’lardan oluşurlar.
- Metin Editörü
- İngilizce: Text Editor
Tercih Edilen Kullanım: metin editörü
Açıklama: İşletim sistemlerinde metin tabanlı dosya oluşturma ve düzenleme işine yarayan programlara verilen addır.
O
- Özel Amaçlı Kelime
- İngilizce: Reserved Word
Tercih Edilen Kullanım: özel amaçlı kelime
Açıklama: Programlama dillerinde belli sebeplerden dolayı tanımlayıcı(identifier) olarak kullanılamayacak kelimelere verilen addır.
P
- Programlama Dili
- İngilizce: Programming Language
Tercih Edilen Kullanım: programlama dili
Açıklama: Bir algoritmayı ve algoritmik ifadeyi bilgisaylara anlatmak için kullanılan biçimsel dillere verilen addır.
S
- Söz Dizimi
- Diğer: Sentaks
İngilizce: Syntax
Tercih Edilen Kullanım: söz dizimi
Açıklama: Bir dilde, bir cümleyi oluşturan kelimeler arasındaki ilişikileri inceleyen bir dil bilgisi koludur. Programlama dillerinde de benzer olarak dile özel kelimeler ve kelimeler arasındaki ilişkilere sentaks (söz dizimi) adı verilmektedir.
T
- Taşınabilirlik
- İngilizce: Portability
Tercih Edilen Kullanım: taşınabilirlik
Açıklama: Belirli bir ortamda çalışan bir yazılımın, başka bir ortamda da sorunsuzca çalışabilmesini ifade eden bir kavramdır.
U
- UNIX İşletim Sistemi
- İngilizce: UNIX Operating System
Tercih Edilen Kullanım: UNIX işletim sistemi, UNIX
Açıklama: 1969 yılında Ken Thompson, Dennis Ritchie, Brian Kernighan, Douglas McIlroy, Michael Lesk ve Joe Ossanna tarafından Bell Laboratuvarları’nda geliştirilmiş olan ve içerisinde çok kullanıcılı (multiuser) ve çok görevli (multitasking) işlemleri destekleyen mekanizmalar barındıran bir işletim sistemidir.
Y
- Yorumlayıcı
- İngilizce: Interpreter
Tercih Edilen Kullanım: yorumlayıcı
Açıklama: Kodu derlemeden doğrudan makine diline (veya alt seviyeli dillere) çevirip çalıştıran programlardır.
- Yüksek Seviyeli Diller
- İngilizce: High-level Languages
Tercih Edilen Kullanım: yüksek seviyeli diller
Açıklama: Söz dizimleri makineden uzak, insana oldukça yakın olan dillere verilen isimdir.